Skalnica rozłogowa - Saxifraga stolonifera

Skalnica rozłogowa to bylina z rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae), dziko rośnie w Azji (Chiny i Japonia). W krajach o łagodniejszym klimacie (także w najcieplejszych rejonach Polski) gatunek oraz jego ozdobne odmiany można uprawiać w ogrodach jako wieloletnie rośliny zadarniające. W krajach o chłodniejszym klimacie skalnica rozłogowa uprawiana jest przede wszystkim jako roślina doniczkowa.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Autor: Konrad Kalbarczyk

Skalnica rozłogowa

Spis treści

1. Uprawa skalnicy rozłogowej
2. Odmiany skalnicy rozłogowej

Skalnica rozłogowa tworzy niewysokie kępy do 25 cm wysokości, zbudowane z rozłożystych rozet liściowych. Odziomkowe, okrągłe, nieco mięsiste liście umieszczone są na kilkucentymetrowych, mięsistych, bordowych, z rzadka owłosionych ogonkach. Górna strona blaszek liściowych jest ciemnozielona ze srebrzystymi przebarwieniami biegnącymi wzdłuż unerwienia, z rzadka owłosiona. Spody blaszek liściowych są bordowo nabiegłe i owłosione, podobnie jak ogonki liściowe. Skalnica wytwarza także liczne czerwonawe rozłogi, na końcach których wyrastają młode roślinki (tzw. rozmnóżki) – dzięki nim roślina szybko się rozrasta, pokrywając znaczną powierzchnię podłoża wokół rośliny matecznej.

W uprawie doniczkowej rozłogi z młodymi roślinami zwisają poza brzegi doniczki – z tego względu skalnica znakomicie prezentuje się w wiszących pojemnikach. W uprawie doniczkowej nie jest rośliną długowieczną, po kilku latach uprawy każda z rozet powoli przestaje wypuszczać młode liście, a starsze liście stopniowo zamierają – roślina przestaje być atrakcyjna.

System korzeniowy skalnicy rozłogowej jest płytki, dlatego najlepiej sadzić ją w płytkich misach.W uprawie doniczkowej skalnica rozłogowa może zakwitać przez cały rok, ale jej kwiaty są drobne i niepozorne, zebrane w nieregularne wiechy umieszczone na wysokich (nawet 80 cm) czerwonych, delikatnych pędach kwiatostanowych. W uprawie doniczkowej skalnica nie zawiązuje owoców i nasion – po przekwitnięciu kwiaty zasychają i opadają, a pęd kwiatostanowy zamiera.

Uprawa skalnicy rozłogowej

Skalnica rozłogowa najlepiej rośnie na półcienistych stanowiskach; padające na roślinę ostre, bezpośrednie promienie słoneczne mogą powodować poparzenia i powstawanie nekrotycznych plam na liściach. Najlepiej postawić roślinę na parapecie lub obok okna wschodniego, północno-wschodniego lub północno-zachodniego. Roślinę podlewać należy umiarkowanie, niezbyt dużymi dawkami wody, kolejny raz po przeschnięciu wierzchniej warstwy podłoża. Niedobór wody powoduje więdnięcie i zasychanie rośliny, a jej nadmiar i zaleganie w podłożu może prowadzić do zagniwania korzeni, a w efekcie nawet do śmierci rośliny.

Skalnicę rozłogową zasila się niewielkimi dawkami nawozów dla roślin doniczkowych o ozdobnych liściach lub nawozów uniwersalnych. Podłoże powinno być żyzne i próchnicze, ale przepuszczalne – można stosować uniwersalne podłoże dla roślin doniczkowych, ewentualnie z niewielką domieszką piasku. Kiedy korzenie całkowicie wypełnią wierzchnią warstwę podłoża w doniczce, roślinę należy przesadzić. Zabieg ten wykonujemy wiosną. Na dno doniczki koniecznie trzeba wsypać dość grubą warstwę drenażu (keramzyt, kamyki, gruby żwir). Przy przesadzaniu można roślinę odmłodzić, usuwając stare, mniej atrakcyjne rozety liściowe, a pozostawiając najmłodsze. Może się wtedy okazać, że nie będzie potrzebna większa doniczka i można roślinę posadzić do tej, w której rosła. Najlepsze do uprawy skalnicy są płytkie doniczki lub misy, w których w dolnej warstwie gleby, gdzie nie rozrastają się korzenie, nie będzie zalegać nadmiar wody.

Skalnicę rozłogową rozmnaża się wegetatywnie przez rozmnóżki wyrastające na rozłogach. Jeśli mają one już wykształcone korzenie sadzimy od razu po kilka sztuk do nowych doniczek. Jeśli zaś są na nich widoczne jedynie zaczątki korzeni, można je najpierw ukorzenić w wodzie lub w lekko wilgotnym podłożu, a po ukorzenieniu posadzić do nowych doniczek. Rozmnażać roślinę można cały rok, ale najlepiej wiosną, ponieważ wtedy młode rośliny najłatwiej się ukorzeniają. Systematyczne zraszanie rozłogów z rozmnóżkami na dorosłych roślinach powoduje silne wytwarzanie korzeni na rozmnóżkach i ich silniejszy wzrost.Latem skalnicę rozłogową można wystawić do ogrodu lub na balkon czy taras, ale w miejsce osłonięte od bezpośrednich promieni słońca. Szczególnie dekoracyjnie skalnica wygląda w wiszących misach zawieszonych np. w koronie drzewa. W rejonach kraju o cieplejszym klimacie można pokusić się o uprawę skalnicy w gruncie (jako bylinę) pamiętając, by dobrze okryć ją na zimę (np. stroiszem).

Odmiany skalnicy rozłogowej

• ‘Tricolor’ – odmiana o liściach zielonych z białym, szerokim, nieregularnym obrzeżeniem, które może lekko różowieć;
• ‘Maroon Beauty’ – odmiana o liściach zielonych z nieregularnymi, bordowymi plamami między nerwami;
• ‘Harvest Moon’ – odmiana o liściach jasnozielonych.